OFICJALNY PORTAL GMINY KOLUSZKI

Położenie geograficzne i komunikacyjne

Gmina Koluszki jest gminą miejsko-wiejską położoną w centralnej części województwa łódzkiego, w powiecie łódzkim wschodnim, w odległości około 25 km na wschód od centrum Łodzi. Pod względem administracyjnym gminę tworzy miasto Koluszki oraz 24 sołectwa. Powierzchnia gminy Koluszki wynosi ok.15.480 ha, w tym teren miasta zajmuje ok.990 ha. Na terenach wiejskich  przeważają użytki rolne, które stanowią 48% obszaru.

Według podziału fizycznogeograficznego Polski, obszar gminy Koluszki położony jest na terytorium jednego makroregionu fizyczno-geograficznego tj. Wzniesienia Południowomazowieckiego, na którego obszarze odznaczają się mniejsze jednostki – mezoregiony. Północne obszary gminy zajmuje mezoregion Wzniesienia Łódzkie, a w części południowej zlokalizowany jest mezoregion Równina Piotrkowska.
Gmina posiada atrakcyjne położenie komunikacyjne. Główny układ komunikacyjny tworzą drogi wojewódzkie nr 715 i 716 oraz drogi powiatowe. Ogólny stan techniczny dróg gminnych i wewnętrznych oceniany jest jako dobry.
Na obszarze gminy zlokalizowany jest ponadto węzeł kolejowy o znaczeniu krajowym, gdzie krzyżuje się wiele linii, w tym linia nr 1 Warszawa – Katowice oraz nr 17 Łódź Fabryczna – Koluszki. Komunikację kolejową świadczy m.in. Łódzka Kolej Aglomeracyjna, która zapewnia szybkie połączenie z Łodzią.
 
Środowisko przyrodnicze

Powierzchnia lasów i gruntów leśnych wg danych GUS na koniec 2021 r. wynosiła 6 541,12 ha. Lesistość (wskaźnik pokrycia lasem określonej powierzchni) obszaru gminy wyniosła 41%, co jest wartością wyższą od średniej wartości dla województwa łódzkiego (21,4%) i kraju (29,60%).
Szata roślinna jest tu zróżnicowana, co wiąże się z występowaniem blisko siebie terenów rolnych, leśnych oraz obszarów chronionych. Główne kompleksy leśne oraz największa bioróżnorodność występuje w południowej, południowo-wschodniej i południowo-zachodniej części gminy, natomiast część centralna i północno-wschodnia jest uboga gatunkowo i siedliskowo z przewagą roślinności segetalnej i ruderalnej oraz dominacją fitokompleksu antropogenicznego.
Zgodnie z danymi w Centralnym Rejestrze Form Ochrony Przyrody na terenie gminy i w jej sąsiedztwie znajduje się:
rezerwat przyrody „Gałków”,
rezerwat przyrody „Rawka”,
Obszar Chronionego Krajobrazu Mrogi i Mrożycy,
zespół przyrodniczo-krajobrazowy „Rochna”,
obszar Natura 2000 „Dąbrowy Świetliste koło Redzenia” PLH100019,
obszar Natura 2000 „Buczyna Gałkowska” PLH100016,
13 pomników przyrody,
15 użytków ekologicznych.
Dodatkowo przez wschodni obszar gminy, przebiega korytarz ekologiczny o randze krajowej Dolina Bzury - Dolina Pilicy. Łączy on lasy Spalskiego Parku Krajobrazowego z Bolimowskim Parkiem Krajobrazowym.
Gmina Koluszki pod względem hydrograficznym położona jest w dorzeczu Wisły. Przez jej obszar przebiega dział wodny pomiędzy zlewniami rzek Bzury i Pilicy, co powoduje okresowy deficyt wody. Północna część odwadniana jest przez Mrogę i Rawkę uchodzące do Bzury, natomiast część południowa przez Piasecznicę wraz z jej mniejszymi dopływami, uchodzącą do rzeki Czarnej oraz Miazgę, które położone są w zlewni Pilicy.
Obszar gminy znajduje się w zasięgu zlewni następujących jednolitych części wód powierzchniowych:
RW2000172546329 Wolbórka od źródeł do dopływu spod Będzelina,
RW200017254689 Czarna,
RW200017272345 Mroga od źródeł do Mrożycy bez Mrożycy,
RW2000172726199 Rawka od źródeł do Krzemionki bez Krzemionki.
Obszar gminy położony jest w obszarze następujących Głównych Zbiorników Wód Podziemnych:
Zbiornik międzymorenowy Brzeziny - Lipce Reymontowskie (403), o powierzchni 680,75 km2,
Zbiornik Koluszki – Tomaszów (404) o powierzchni 1675,86 km2.
Obszar gminy Koluszki jest zaopatrywany w wodę z siedmiu ujęć wody:
Koluszki, zaopatruje miejscowości: Koluszki, Katarzynów, Zygmuntów, Felicjanów, Lisowice, Erazmów, Słotwiny, Żakowice, Jeziorko, Przanowice, Różyca i Nowy Redzeń,
Regny, zaopatruje miejscowości: Regny i Stary Redzeń,
połączone spinką i zastępujące się nawzajem ujęcia Borowa i Zielona Góra, zaopatrujące miejscowości: Borowa i Zielona Góra w gm. Andrespol, Gałków Duży, zaopatruje miejscowości: Gałków  Duży, Gałkówek Parcela i Gałkówek-Kolonia w gm. Brzeziny,
Kaletnik, zaopatruje miejscowości: Kaletnik i Będzelin,
Stefanów Długie, zaopatruje miejscowości: Stefanów, Długie, Leosin, Stamirowice, Wierzchy, Turobowice, Świny i Kazimierzów.

Gospodarka

Gmina Koluszki jest jedną z lepiej rozwiniętych gospodarczo gmin we wschodniej części województwa łódzkiego. Na jej terenie funkcjonuje Podstrefa Koluszki, należąca do Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, która obejmuje swoją powierzchnią, łącznie około 43 ha.
Dominującą sekcją PKD, w której działają podmioty gospodarcze w sektorze prywatnym, według danych z 2021 roku, jest sekcja G (handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle) – 565 podmiotów. Kolejnymi sekcjami, wyróżniającymi się w strukturze działalności gospodarczej na terenie gminy pod względem liczby podmiotów są: sekcja C (przetwórstwo przemysłowe) – 295 podmiotów oraz sekcja F (budownictwo) – 272 podmioty. Więcej niż 200 podmiotów funkcjonuje również w sekcji M (działalność profesjonalna, naukowa i techniczna) – 202 podmioty. W sektorze publicznym dominuje sekcja P – edukacja (22 podmioty).
 
Mieszkalnictwo

W ciągu ostatnich lat obserwuje się wzrost liczby mieszkań na terenie gminy, co świadczy o korzystnym rozwoju gminy Koluszki pod względem mieszkalnictwa oraz zainteresowaniem nią pod względem osiedleńczym.

Na obszarze gminy funkcjonuje Żłobek Miejski, 5 przedszkoli gminnych, 1 przedszkole niepubliczne, 2 oddziały przedszkolne przy szkołach podstawowych na terenach wiejskich, 6 szkół podstawowych, 2 licea ogólnokształcące, 2 technika oraz branżowa szkoła I stopnia. Do pozostałych placówek oświatowych działających na terenie gminy należy Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Koluszkach, w skład którego wchodzi Szkoła Podstawowa Nr 3 Specjalna w Koluszkach oraz Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy w Koluszkach.
Każda ze szkół zapewnia dostęp do wykwalifikowanej kadry oraz bogatej oferty dydaktycznej. Baza dydaktyczna szkół jest systematycznie uzupełniana o nowoczesne pomoce dydaktyczne, sprzęt sportowy i inne narzędzia do prowadzenia zajęć edukacyjnych.

Kultura, turystyka, sport i rekreacja

Na terenie gminy zadania z tego zakresu realizują przede wszystkim Miejski Ośrodek Kultury w Koluszkach oraz Miejska Biblioteka Publiczna im. Władysława Strzemińskiego w Koluszkach.
Miejski Ośrodek Kultury w Koluszkach jest samorządową instytucją kultury. Został powołany w celu rozwoju i kształtowania potrzeb i aspiracji kulturowych, drogą poszerzonego i aktywnego uczestnictwa w kulturze mieszkańców gminy Koluszki oraz upowszechniania kultury lokalnej. Przy Miejskim Ośrodku Kultury funkcjonuje również kino „Odeon 3D”, w którym filmy wyświetlane są w technologii 3D i 4K.
Ważną funkcję kulturalną na terenie gminy pełnią również jednostki oświatowe i świetlice wiejskie (we wsi Stary Redzeń, Przanowice, Felicjanów, Katarzynów, Regny, Świny i Gałkowie Dużym), które są uzupełniającym miejscem spotkań mieszkańców oraz życia kulturalnego na obszarze gminy.
Działają tu również różnego rodzaju organizacje i stowarzyszenia pozarządowe, które także prowadzą działania z zakresu zaspokajania kulturalnych potrzeb mieszkańców oraz kreowania kulturalnej tożsamości tego regionu.
W Gałkowie Dużym zlokalizowane jest również Muzeum im. Leokadii Marciniak, które jest miejscem edukacji regionalnej. Muzeum prezentuje wiele eksponatów związanych z codziennym życiem mieszkańców dawnego Gałkowa i okolicznych wsi.
Działaniami polegającymi na upowszechnianiu kultury fizycznej wśród dzieci i młodzieży, osób dorosłych, zwiększaniu aktywności fizycznej i świadomości społecznej o potrzebie aktywności ruchowej w każdym wieku na terenie gminy Koluszki zajmuje się Ośrodek Sportu i Rekreacji. Działania sportowe prowadzą m.in. kluby: KKS Koluszki, LKS Koluszki, LKS Gałkówek oraz LKS Różyca. Na terenie gminy zlokalizowana jest bogata infrastruktura sportowa, którą tworzą m.in. zespoły i kompleksy sportowe, pojedyncze hale i boiska sportowe, obiekty rekreacji, baseny letnie czy place zabaw.
Miejscowością turystyczną na obszarze gminy są Lisowice, gdzie prowadzony jest projekt rozwoju funkcji turystyczno-rekreacyjnej terenów nad tutejszym zalewem. W ostatnich latach powstało tu wiele obiektów infrastruktury turystycznej i wypoczynkowej.
Do walorów antropogenicznych zaliczyć można przede wszystkim występujące na obszarze gminy zabytki i obiekty zabytkowe. Najcenniejszym zabytkiem jest wpisany do rejestru zabytków pod nr rej.: 269 z 30.05.1967 r. zespół dworsko-parkowy w Lisowicach, pochodzący z przełomu XVIII i XIX w.
Przez obszar gminy przebiega również wiele szlaków turystycznych, w tym m.in. szlak historyczny, szlak kulinarny, szlak kulturowy, szlak przyrodniczy i szlak konny.
Według badania ankietowego przeprowadzonego wśród mieszkańców, w ramach diagnozy najistotniejszymi problemami na terenie gminy w zakresie infrastruktury kulturowej i rekreacyjno-wypoczynkowej jest: zbyt mała liczba wydarzeń kulturalno-sportowych oraz niewystarczająca liczba miejsc rekreacyjnych do spędzania wolnego czasu.

Ochrona zdrowia

Dostępność do podstawowych usług medycznych na obszarze gminy zapewniają 3 Niepubliczne Zakłady Opieki Zdrowotnej oraz 9 aptek i 2 punkty apteczne. Szersza baza specjalistycznej opieki medycznej i szpitali świadczona jest w pobliskim mieście Łódź.

Pomoc społeczna

Placówką realizującą zadania pomocy społecznej na terenie gminy Koluszki jest Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Koluszkach. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego liczba osób korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej, w latach 2017-2020 na tym obszarze zmniejszyła się o 30,78%, natomiast udział osób korzystających ze środowiskowej pomocy społecznej spadł o 1,4 p. proc. do poziomu 3,3%. Jest to wartość wyższa o 0,1 p. proc od średniej wartości dla powiatu łódzkiego wschodniego oraz niższa o 0,7 p. proc. od średniej wartości dla województwa łódzkiego i o 0,8 p. proc. od średniej wartości dla kraju.
 
Bezpieczeństwo publiczne

Bezpieczeństwo publiczne na terenie gminy Koluszki zapewnia Policja i Straż Pożarna. Na tutejszym obszarze funkcjonuje Komenda Powiatowa Policji powiatu łódzkiego wschodniego, Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej w Koluszkach oraz 6 jednostek OSP tj. OSP Koluszki, OSP Gałków Duży, OSP Długie, OSP Wierzchy, OSP Borowa, OSP Będzelin.

Infrastruktura techniczna

Na terenie gminy Koluszki, na obszarze miasta funkcjonuje system ciepłowniczy obsługiwany przez Koluszkowskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. (KPGK Sp. z o.o.). Ciepło wytwarzane jest w Ciepłowni Miejskiej w Koluszkach.Na pozostałym obszarze gminy ciepło odbiorcom dostarczane jest za pomocą indywidualnych kotłowni i systemów grzewczych. W celach grzewczych najczęściej wykorzystywane są takie paliwa jak węgiel kamienny, miał węglowy, a także gaz ziemny i olej opałowy.
Gmina zasilana jest w gaz z gazociągu wysokiego ciśnienia relacji Koluszki – Tomaszów Mazowiecki, ze stacji redukcyjnej o przepustowości maksymalnej 6 000 m³/h (zużycie szczytowe 900 m³/h). Z gazu przewodowego korzystają mieszkańcy wsi: Katarzynów, Zygmuntów, Żakowice, Różyca, Przanowice, Kaletnik, Słotwiny, Felicjanów, Gałków Duży, Gałków Mały i Borowa.
Do sieci kanalizacyjnej podłączonych jest około 52,9% mieszkańców. Pozostali korzystają z przydomowych oczyszczalni ścieków i zbiorników bezodpływowych. Do sieci wodociągowej podłączonych jest około 92,5% wszystkich mieszkańców, z czego na obszarze miasta dostęp do sieci wodociągowej posiadają wszyscy mieszkańcy.  

Koluszki w skrócie:

 korzystne położenie geograficzne i dostępność szlaków komunikacyjnych,
 położenie w aglomeracji Łódzkiej,
 węzeł kolejowy o znaczeniu krajowym,
 funkcjonowanie Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej, zapewniającej szybkie połączenie m.in. z Łodzią i Warszawą,
 bliskość autostrady A1 i A2,
 bliskość Portu Lotniczego Lublinek
 przebiegające przez obszar gminy drogi wojewódzkie i linie kolejowe o znaczeniu krajowym,
 duża sieć ścieżek rowerowych,
 21 stacji rowerowych,
 kompleks rekreacyjny nad zalewem w Lisowicach,  
 występujące walory przyrodnicze, w tym znajdujący się na terenie gminy rezerwaty przyrody, obszar chronionego krajobrazu i obszary natura 2000,
 wyznaczone tereny inwestycyjne – Podstrefa Koluszki, należąca do Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej,